Các “vòng tròn thần tiên” xuất hiện thường xuyên ở sa mạc Namibia là một trong những bí ẩn lớn nhất của tự nhiên mà đến nay khoa học vẫn chưa có lời giải đáp.
Nhìn từ trên cao xuống, mặt đất nơi xuất hiện những vòng tròn bí ẩn nhìn rất giống như một gương mặt bị mắc bệnh thủy đậu với những lỗ nhỏ xuất hiện đều đặn. Nhưng khi đến gần quan sát, bạn có thể thấy các vòng tròn này thực sự chỉ là những ô đất hình tròn cằn cỗi bao quanh bởi những trảng cỏ.
Vòng tròn thần tiên xuất hiện rất nhiều ở những vùng đất rộng lớn và khắc nghiệt nhất của sa mạc Namibia. Trong nhiều thế kỷ, sự tồn tại bí ẩn của chúng đã khiến cho thổ dân địa phương vô cùng sợ hãi và tôn sùng. Những thổ dân Himba tin rằng những vòng tròn này là dấu chân của các vị thần.
Trong những năm qua, các nhà khoa học đã lao vào cuộc và đưa ra nhiều giả thuyết khác nhau. Họ đổ cho rất nhiều nguyên nhân, bao gồm các túi khí gas khổng lồ dưới mặt đất, tia bức xạ và cả người ngoài hành tinh.
Tuy nhiên, không một giả thuyết nào có thể giải thích đúng đắn và triệt để hiện tượng thiên nhiên bí ẩn này.
Những vòng tròn thần tiên ở sa mạc Namibia. Nguồn ảnh: GettyImages
Cho đến gần đây, sự xuất hiện trở lại đầy bất ngờ của những vòng tròn thần tiên (fairy circles) ở nước Úc – một nơi cách sa mạc Namibia hàng ngàn cây số, đã khiến cho các nhà khoa học rất vui mừng vì cuối cùng những vòng tròn này cũng đã chịu tiết lộ lời giải đáp. Họ cho rằng nguyên nhân tạo ra các vòng tròn thần tiên nằm ở loài cỏ và quá trình phát triển đặc biệt của chúng. Hiện tượng cỏ mọc bao quanh những lỗ tròn đều đặn này có tên là “sự tự tổ chức”.
Viện hàn lâm Khoa học Úc đã cung cấp những bằng chứng cho thấy rằng những vòng tròn thần tiên từ trước đến nay vốn chỉ xuất hiện duy nhất ở sa mạc Namibia giờ đây đã được phát hiện trong một vùng hẻo lánh ở miền tây nước Úc.
Cũng giống như ở Namibia, các vòng tròn ở Úc cũng xuất hiện ở những khu vực đặc biệt khô cằn. Chúng cũng có hình dạng và tính chất rất giống nhau. Những ô đất cằn cỗi bao bọc xung quanh bởi thảm thực vật và nằm cách đều nhau. Nhìn từ trên cao xuống vùng đất này rất giống như một tổ ong khổng lồ.
Những vòng tròn thần tiên ở Tây Úc. Nguồn ảnh: Smithsonian Magazine
Getzin, nhà khoa học hàng đầu tại Trung tâm nghiên cứu môi trường Helmholtz, Đức cho rằng, quá trình tự tổ chức của thực vật nhằm đáp ứng với tình trạng thiếu nước có thể là nguyên nhân tự nhiên đứng đằng sau sự xuất hiện của vòng tròn thần tiên.
Phần nước nằm giữa sa mạc và thảm thực vật là quá khan hiếm. Chính vì thế thực vật phải cạnh tranh với nhau để chiếm được lượng nước quý giá này. Khi đó, chúng sẽ mọc gom lại với nhau theo một quá trình đặc thù và tạo ra hình dạng thảm thực vật có những lỗ tròn cách đều trong đó.
Giả thuyết này vốn đã tồn tại từ lâu, song bị nhiều người hoài nghi vì trên thế giới vốn không thiếu những vùng đất khô cằn khác nhưng những vòng tròn thần tiên lại chưa hề xuất hiện.
Nhưng giờ đây, sự xuất hiện của vòng tròn thần tiên tại Tây Úc đã làm củng cố lý thuyết trên hơn bao giờ hết. Getzin và các đồng sự đã tiến hành sử dụng các phương pháp nghiên cứu thực địa, viễn thám, phân tích mô hình không gian lẫn mô hình toán học ở cả hai vùng Namibia lẫn Tây Úc để kiểm tra lý thuyết của họ.
“Cấu trúc đất đá ở Namibia và Tây Úc tuy có sự khác nhau, nhưng những vòng tròn thần tiên được tạo ra ở hai nơi này lại có sự giống nhau đến hơn 90%. Điều này chứng tỏ nguyên nhân không phải nằm ở cấu trúc đất. Sự xuất hiện của vòng tròn thần tiên phải tuân theo một cơ chế chung”, Getzin nói.
Việc phát hiện ra vòng tròn thần tiên ở Úc cũng cho thấy rằng những vòng tròn bí ẩn này có thể tồn tại ở những nơi khác nữa trên thế giới.
Các nhà khoa học hiện đang tiếp tục nghiên cứu sâu hơn để đưa ra câu trả lời cuối cùng cho hiện tượng thiên nhiên kì bí này.
Theo khám phá
