Với xu thế mới, một doanh nghiệp tuyển dụng cần người làm được việc, có vốn kiến thức chuyên môn cũng như kỹ năng vững chắc chứ không nhất thiết cần người có văn bằng tốt như trước đây nữa.
Chúng ta đang chứng kiến những biến đổi sâu sắc trên tất cả các ngành công nghiệp, đánh dấu bằng sự xuất hiện của các mô hình kinh doanh mới. Về mặt xã hội, sự thay đổi này diễn ra trong cách chúng ta làm việc và giao tiếp, thể hiện mình, cách chúng ta tiếp cận thông tin, giải trí hay cách chúng ta quan sát thế giới…
Đó chỉ là những khởi đầu cho làn sóng CMCN 4.0 đang được nhắc đến thường xuyên, thường trực. Việc những người trẻ không tìm hiểu bất kỳ thông tin gì về cuộc CMCN này hay nghĩ đến tác động của nó đến bản thân ra sao thật đáng lo ngại.
Nghiên cứu của Tổ chức Lao động quốc tế chỉ ra rằng, 86% lao động trong ngành công nghiệp dệt may và giày dép ở Việt Nam đối mặt với nguy cơ thất nghiệp cao từ sự bùng nổ nhanh chóng của ứng dụng công nghệ trong CMCN 4.0. Một thực tế khác là những công nhân lao động giản đơn trong nhà máy sản xuất, luôn đứng trước tương lai bất ổn, vì họ làm ở những vị trí dễ bị thay thế bất cứ lúc nào nếu không đáp ứng được yêu cầu công việc và kỷ luật.
Bên cạnh đó, dù tỉ lệ lao động phổ thông thất nghiệp cao, song nguồn nhân lực có trình độ và kỹ năng nghề vẫn đang rất thiếu.
Thống kê này đưa ra càng làm sáng rõ hơn việc những ngành nghề có hàm lượng chất xám thấp hay lực lượng lao động trình độ thấp sẽ gặp nhiều khó khăn thậm chí có nguy cơ bị thay thế hoàn toàn bởi các thành tựu của của làn sóng CMCN 4.0, thậm chí đẩy tỉ lệ thất nghiệp gia tăng trong thời gian tới. Người trẻ trong quá trình toàn cầu không thể bị gạt ra bên lề chỉ vì các bạn chưa chủ động tìm hướng thích nghi với môi trường mới.
Chúng ta không thể cưỡng lại xu hướng phát triển của khoa học công nghệ mà phải tìm cách thích nghi với nó. Giới trẻ mà đặc biệt là các bạn sinh viên cần phải ý thức sớm được điều này và việc trang bị một hành trang để tiến bước trong kỷ nguyên mới là hoàn toàn cần thiết.
Một trong những chìa khoá hay kỹ năng quan trọng nhất trong các kĩ năng cần trang bị để bước ra thế giới trong kỷ nguyên 4.0 mà theo tôi đánh giá đó chính là ngoại ngữ. Theo thông tin của Vụ Giáo dục đại học và sau đại học, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) cho biết, sinh viên sau khi ra trường đáp ứng yêu cầu kỹ năng tiếng Anh chỉ khoảng 49%, có đến 18,9% sinh viên không đáp ứng được kỹ năng này và 31,8% sinh viên cần đào tạo thêm.
Anh Lê Nguyễn Đình Quý – Nhà nghiên cứu kinh tế với nhiều nghiên cứu khoa học công bố trong và ngoài nước. – CEO của Training anh Developing Vietnamese Enterprise (Công ty TNHH MTV Đào tạo và Phát triển Doanh nghiệp Việt Nam). |
Điều đó có nghĩa, hơn một nửa sinh viên sau khi ra trường không đáp ứng đủ yêu cầu về kỹ năng tiếng Anh. Điều này một phần do suy nghĩ chủ quan, một phần do việc ôn luyện thi đại học chỉ tập trung vào các môn thi chính nên nếu thi trong khối chọn không có môn Anh Văn, các bạn sẽ lơ là và dần bỏ bê việc học ngoại ngữ.
Chúng ta có thể lạc quan rằng ngôn ngữ không phải di truyền mà là một kỹ năng học được và phần nhiều được rèn luyện qua thói quen, tăng cường qua mức độ sử dụng. Trong kỷ nguyên 4.0 này, mọi thứ đơn giản không còn phải đi học đến lớp mà các bạn hoàn toàn có thể tự học tại nhà hay bất kỳ ở đâu chỉ bằng các thao tác đơn giản trên máy tính hay luyện tập hàng ngày với một ứng dụng tải trên điện thoại.
Với việc chinh phục được kỹ năng quan trọng này thì cánh cửa bước ra thế giới, tiếp cận với 4.0 đang ở trong tầm tay người trẻ khi họ có thể học bất cứ điều gì, đi bất cứ nơi đâu.
Cuối cùng thì thay đổi tư duy để thích nghi với môi trường mới cũng là một điều rất khó bởi nhận thức không thể hình thành trong ngày một ngày hai, đong đếm bằng thời gian ngắn hạn như các kỹ năng mà cần một quá trình rèn luyện, trải nghiệm tiếp xúc. Thay đổi tư duy học tập nên là sự thay đổi đầu tiên về tư duy nhận thức để các bạn trẻ sẵn sàng bước vào kỷ nguyên mới.
Trong bối cảnh CMCN 4.0 như hiện nay, giữ tư duy cho rằng học để có bằng hay đối phó sẽ vô hình tạo ra một bức tường cản trở những bước chân của các bạn. Bởi với xu thế mới, một doanh nghiệp tuyển dụng cần người làm được việc, có vốn kiến thức chuyên môn cũng như kỹ năng vững chắc chứ không nhất thiết cần người có văn bằng tốt như trước đây nữa. Các doanh nghiệp sẽ xem xét những tri thức bền vững có hàm lượng chất xám cao vào các công việc đòi hỏi trình độ chuyên môn cùng những kỹ năng thực tế chính là nền tảng cho việc tuyển dụng.
Hành trang đó, tư duy cùng kỹ năng đó mới chính là “bằng cấp bền vững” mà các bạn trẻ phải trang bị cho bản thân trong thời đại mới này. Các bạn trẻ Việt Nam sẽ có thể trở thành những công dân toàn cầu trong kỷ nguyên 4.0 nếu các bạn sẵng sàng bước đi cùng với những hành trang vững chắc.
