Derinkuyu gồm 18 tầng có kết cấu phức tạp (hiện chỉ khai thác được tám tầng) nằm ở trung tâm Cappadocia, miền trung Thổ Nhĩ Kỳ.
Hang thỏ – bộ phim hoạt hình ngắn của hãng Pixar – không chỉ mang đến sự thích thú cho người xem vì tạo hình ngộ nghĩnh của các nhân vật mà còn vẽ lên một thế giới bao la, rộng lớn dưới lòng đất. Thế giới đa dạng ấy được lấy cảm hứng từ Derinkuyu, một trong những thành phố lớn và sâu nhất thế giới, có niên đại khoảng hơn 2.000 năm trước.
Thành phố nằm sâu hơn 60m dưới lòng đất và từng là nơi sinh sống của khoảng 20.000 người. Các nhà khảo cổ học ước tính, Derinkuyu được tạo ra từ giữa thế kỷ thứ VII và VIII trước công nguyên bởi những người Phrygian. Lịch sử của Derinkuyu và Anatolia gắn liền với chiến tranh và bất ổn.
Những người xây dựng Derinkuyu đã thiết kế thành phố ngầm với các tính năng an toàn, cho thấy những căn nhà dưới lòng đất được xây dựng nhằm phục vụ những người tị nạn. Cánh cửa là một tảng đá lớn hình đĩa có thể xoay được với một lỗ nhỏ ở giữa. Một số người suy đoán lỗ này cho phép binh sĩ bắn tên ra.
Thành phố có đầy đủ nhà bếp, phòng ăn lớn, phòng ngủ, nhà nguyện, phòng họp, hầm rượu, khu vực lưu giữ thực phẩm, giếng, khu vực cất giữ vũ khí, nhà thờ, trường học, lăng mộ, chuồng gia súc… Các không gian nhỏ trở thành những ngôi mộ được cắt đá, trong khi những không gian rộng lớn cung cấp những hội trường lý tưởng cho các cuộc họp cộng đồng và trường học.
Rõ ràng, người Anatoly cổ đại đã lên kế hoạch hoàn hảo cho một cuộc sống tự túc dưới lòng đất, phòng trường hợp bất trắc. Hơn 50 trục thông gió đưa không khí từ trên cao xuống, trong khi hàng ngàn ống dẫn nhỏ hơn phân bố không khí ra khắp thành phố.
Mỗi tầng trong thành phố kết nối với tầng khác bởi một hành lang với một cánh cửa bằng đá. Bên trong lòng thành phố cũng có những giếng chứa nước, tuy nhiên, các giếng trong thành phố không liên kết với nhau, cũng không phải tất cả chúng đều đi lên bề mặt. Điều này bảo vệ cư dân khỏi những kẻ xâm lược có thể đầu độc toàn bộ hệ thống nước từ bên ngoài.
Derinkuyu cũng giúp cư dân tránh được thời tiết quá nóng vào mùa hè và quá lạnh vào mùa đông. Nhiệt độ khá ổn định – quanh năm ở khoảng 13oC, tạo môi trường mát mẻ cho động vật, cũng như duy trì nguồn cung cấp nước ngọt và giữ cho thực phẩm tươi.
Việc phát hiện ra thành phố Derinkuyu được ví như một câu chuyện thần tiên. Vào năm 1963, một người đàn ông trong lúc cải tạo nhà đã phát hiện phía bên kia bức tường trong tầng hầm là một căn phòng nhỏ. Ông tò mò bước vào và rất kinh ngạc khi được dẫn theo những đường hầm rộng lớn, phức tạp như mê cung. Phát hiện này đã gây nên sự bất ngờ rất lớn nơi dân chúng và giới khảo cổ học.
Hiện nay, du khách có thể đến thăm Derinkuyu nhưng chỉ được phép quan sát một phần gồm giếng nước, hầm thông gió, hội trường, nhà bếp, khu vực sinh sống và khu vực giữ tù nhân. Những khu vực khác bị đóng cửa vì lý do bảo vệ di tích và an toàn cho du khách.
Theo PNO
